Vitamina B 12 e njohur ndryshe si Kobalamina, ben pjese ne grupin e vitaminave hidrosolubile (te tretshme ne uje) nuk grumbullohet ne trup dhe per kete arsye duhet marre cdo dite nepermjet ushqimit.
Funksionet e vitamines B12:
1- Luan rol te rendesishem ne prodhimin e rruazave te kuqe ne palcen e kockave. Mungesa e saje con ne anemi megaloblastike.
2- Luan rol te rendesishem ne prodhimin e mielines membrana qe mbeshtjell qelizat nervore. Mbron qelizat nervore dhe ndihmon ne percjellien e impulseve nervore.
3- Ben pjese ne metabolizmin e aminoacideve te cilat jane baza per prodhimin e proteinave, dhe merr pjese ne metabolizmin e acideve yndyrore.
4- Eshte e perfshire ne sintezen e ADNs, kontribuon ne formimin e indeve te reja dhe ne mire funksionimin e sistemit imunitar.
5- Ka efekt rregullator mbi homocisteninen nje aminoacid i cili nese gjendet ne sasi te medha mund te shtoje rrezikun per semundje kardiovaskulare. Nivele te larta te homocisteines jane te perfshire ne formimin e pllakave ne arterie. Vitamina B 12 ndihmom ne mbajtjen e ulet te niveleve te homocisteines duke permiresuar keshtu shendetin e zemres.
Ushqimet qe permbajne vitamine B12:
Doza ditore e rekomanduar:
1- Foshnjat 0-6 muajsh 0,4 mikrograme ne dite
2- Foshnjat 7-12 muajsh 0,5 mikrograme ne dite
3- Femijet 1-3 vjec 0,9 mikrograme ne dite
4- Femijet 4-8 vjec 1,2 mikrograme ne dite
5- Femijet 9-13 vjec 1,8 mikrograme ne dite
6- > 14 vjec Meshkuj dhe Femra 2,4 mikrograme ne dite
7- Femra shtatezena 2.6 mikrograme ne dite
8- Femra gjidhenese 2.8 mikrograme ne dite
Shkaqet e mungeses se vitamimes B12:
1- Malabsorbimi, probleme me perthithjen e vitamimes B12 te shkaktuara nga: ulje e prodhimit te faktorit intrinsek IF, gastrit atrofik autoimun, helikobakter pylori, gastrektomi (heqje parciale e stomakut), perdorimi i alkolit, morbus Crohn, insuficienca pankreatike, acloridria (gjendje e karakterizuar nga mungesa e prodhimit te acidit kloridrik ne stomak).
2- Kequshqyerja, anoreksia nervore, diete e varfer me produkte te pasura me vitaminen B12 (dieta vegane).
3- Rritja e kerkeses per vitamime B12, shtatezania, gjidhenia, leucemia, infeksione parazitare, pacientet me hemodialize si pasoje e humbjes se vitaminave hidrosulubile.
Simptomat e mungeses se vitamines B12:
1- Anemi megaloblastike.
2- Panzitopeni, (ulje te trombociteve dhe neutrofileve) rrezik per hemoragji dhe infeksione.
3- Neuropti, dhimbje dhe dobesi.
4- Depresion, psikoze.
5- Impotence dhe crregullime te kontrollit te urinimit.
6- Ulje te ndjeshmerise, humbje te ndjeshmerise, dhimbje te kembeve, ataksi.
7- Paraliza spastike (kontraksione muskulore te dhimbshme).
8- Atrofi e gjuhes, gjuhe e lemuar dhe e kuqe dhimbje dhe djegie ne maje te gjuhes.
9- Hiperpigmentim i lekures.
10- Rritje te rrezikut per tumor gastrik (stomak).
Diagnoza: nepermjet analizave te gjakut, dozazhit te vitamines B12 , testit Shilling.
Trajtimi: nepermjet suplementeve qe permbajne vitamime B12.
